भारत सरकारने 2025 साली प्रधानमंत्री उज्ज्वला योजनेत (PMUY) एक महत्त्वाचा आणि मोठा बदल केला आहे. आता एकाच घरात राहणाऱ्या दोन महिलांना वेगवेगळं एलपीजी गॅस कनेक्शन मिळू शकतं. यामुळे ग्रामीण भागात राहणाऱ्या महिलांना खूप मोठा फायदा होणार आहे.
पूर्वी काय होतं?
पूर्वी उज्ज्वला योजनेचा लाभ फक्त एका महिलेलाच मिळत होता. एकाच घरात जर दोन कुटुंबं राहत असतील, तरीही फक्त एका महिलेलाच गॅस मिळायचा. त्यामुळे दुसऱ्या महिलेला अजूनही लाकूड, गोवर्‍या, काडीकचरा वापरून स्वयंपाक करावा लागायचा.
आता काय बदल झाला आहे?
आता जर एकाच घरात दोन स्वतंत्र स्वयंपाकघर असतील, तर दोन्ही महिलांना स्वतंत्र गॅस कनेक्शन मिळू शकतं. त्या दोघींनी वेगवेगळी कागदपत्रं जसं की रेशन कार्ड, आधार कार्ड आणि बँक खातं दिलं पाहिजे.
कोण लाभ घेऊ शकतं?
- सासू-सून
- आई-मुलगी
- बहिणी
- किंवा इतर कोणतीही दोन महिला
जर त्या वेगळं स्वयंपाक करत असतील आणि योग्य कागदपत्रं असतील, तर दोघींनाही गॅस मिळू शकतो.
योजनेचा उद्देश काय आहे?
या योजनेमुळे महिलांना लाकूड किंवा कोळसा वापरावा लागत नाही. लाकूड जाळताना खूप धूर होतो, जो आरोग्यासाठी हानिकारक असतो. धुरामुळे डोळे जळतात, श्वास घ्यायला त्रास होतो, आणि आजार होतात. पण एलपीजी गॅस स्वच्छ असतो, त्यामुळे धूर होत नाही.
काय फायदे होतात?
- आरोग्य चांगलं राहतं
– धुरापासून बचाव होतो. - वेळ वाचतो
– लाकूड गोळा करायला वेळ लागत नाही. - महिला सशक्त होतात
– वाचलेल्या वेळाचा उपयोग त्या शिक्षण, काम किंवा व्यवसायासाठी करू शकतात.
कोण अर्ज करू शकतं?
- महिलेचं वय 18 वर्षांपेक्षा जास्त असावं.
- तिचं नाव रेशन कार्ड, आधार कार्डावर असावं.
- वार्षिक उत्पन्न ₹1.5 लाखांपेक्षा कमी असावं.
- कुटुंबात आधीपासून कोणाकडेही गॅस कनेक्शन नसावं (दुसरी महिला वेगळ्या घरात राहत असेल तर चालेल).
कसा अर्ज करायचा?
- सरकारच्या pmuy.gov.in या वेबसाईटवर जावं.
- ‘Apply for New Ujjwala 2.0 Connection’ वर क्लिक करावं.
- आधार कार्ड, रेशन कार्ड, बँक पासबुक आणि फोटो अपलोड करावे.
- जवळच्या गॅस एजन्सीकडे जाऊन बायोमेट्रिक प्रक्रिया पूर्ण करावी.
- सगळं झाल्यावर 15 ते 30 दिवसात गॅस कनेक्शन आणि मोफत सिलेंडर मिळतो.
दुसऱ्या महिलेसाठीही हेच सगळं वेगळं करावं लागेल.
योजनेचं सामाजिक महत्त्व
ही योजना फक्त गॅस देण्यासाठी नाही, तर महिलांचं आरोग्य, वेळ आणि सुरक्षितता यासाठी खूप उपयुक्त आहे.
ग्रामीण भागात महिलांना लाकूड आणायला जंगलात जावं लागतं. त्यामुळे त्यांना धोका असतो. गॅस मिळाल्यामुळे आता त्या घरीच सुरक्षित राहून स्वयंपाक करू शकतात.
निसर्गाचीही मदत
जंगलातलं लाकूड जळवलं की झाडं कमी होतात. पण गॅस वापरल्यामुळे झाडं वाचतात आणि निसर्गाचं रक्षण होतं.
नवा बदल = नवी उमेद
2025 चा हा नवीन बदल महिलांच्या आयुष्यात आनंद आणि सुलभता घेऊन येतो. दोन महिलांना स्वतंत्र गॅस कनेक्शन दिल्याने त्यांचं जीवन अधिक चांगलं होईल.
ही योजना देशातल्या महिलांना सशक्त बनवण्यासाठी खूप उपयोगी आहे.