आजच्या घडीला सोन्याची किंमत खूप जास्त आहे. एका औंस सोन्याची किंमत जवळपास 3,311 डॉलर्स इतकी आहे. पण कझाकिस्तान देशातल्या एका मोठ्या सोनं काढणाऱ्या कंपनीचे अधिकारी वेंटली निसीस म्हणतात की पुढच्या वर्षभरात सोन्याची किंमत 2,500 डॉलर्स होऊ शकते.
ही बातमी वाचून काही लोकांना चिंता वाटू लागली आहे. त्यामुळे गुंतवणूक करणाऱ्या लोकांनी थोडी काळजी घ्यावी, असा सल्ला दिला जात आहे.
भारतात सोन्याच्या किमतीवर काय परिणाम होईल?
सध्या भारतात 24 कॅरेट सोनं 9,110 रुपये प्रति ग्रॅम दराने विकलं जात आहे. जर निसीस यांनी सांगितलेली किंमत कमी झाली, तर भारतात सोनं 7,530 रुपये प्रति ग्रॅम दराने मिळू शकतं. म्हणजेच एका ग्रॅममागे सुमारे 1,580 रुपये कमी होऊ शकतात.
जर कोणी एक तोळा (11.66 ग्रॅम) सोनं घेतलं, तर त्याला जवळपास 15,000 रुपये वाचू शकतात. हे पैसे वाचवणं म्हणजे खूप मोठा फायदा. लग्न किंवा सण-समारंभात जास्त सोनं खरेदी करणाऱ्या कुटुंबांसाठी ही चांगली गोष्ट ठरू शकते.
सोन्याच्या किमती का कमी होतात?
सोन्याची किंमत जगात घडणाऱ्या काही गोष्टींवर अवलंबून असते. खाली काही महत्त्वाचे कारणं दिली आहेत:
- डॉलर मजबूत होणे – जगात बहुतांश वेळा सोन्याची खरेदी डॉलरमध्ये होते. डॉलर महाग झाला, तर सोनं स्वस्त वाटू शकतं.
- अमेरिकेचे कर धोरण – जर अमेरिकेने कर कमी केले, तर लोक इतरत्र पैसे गुंतवतात आणि सोन्याची मागणी कमी होते.
- जागतिक शांतता – अमेरिका आणि चीनमध्ये तणाव कमी झाला, त्यामुळे लोकांना आता सोनं सुरक्षित वाटत नाही.
- देशांनी सोनं विकणे – काही देशांनी आपले सोनं विकले आहे, त्यामुळे बाजारात सोन्याचा पुरवठा वाढला आहे.
सोन्याच्या किमती ठरवणाऱ्या गोष्टी
सोन्याच्या किमती एकाच गोष्टीवर अवलंबून नसतात. अनेक गोष्टी त्यावर परिणाम करतात:
- मागणी आणि पुरवठा – सोन्याची मागणी जास्त आणि पुरवठा कमी असेल तर किंमत वाढते.
- डॉलर आणि रुपया यांचं मूल्य – जर रुपया कमकुवत झाला, तर भारतात सोनं महाग पडतं.
- महागाई आणि व्याजदर – महागाई वाढली आणि बँकेचे व्याज कमी झाले, तर लोक सोनं खरेदी करतात.
- जगातील घडामोडी – युद्ध किंवा संकट आलं तर लोक सोन्यात पैसे गुंतवतात.
भारतात सोन्याच्या किमतीवर परिणाम करणाऱ्या गोष्टी
भारतात सोनं फक्त गुंतवणूक नाही, तर संस्कृतीचाही भाग आहे. खाली दिलेले मुद्दे भारतात सोन्याच्या किमती वाढवू शकतात:
- सण-समारंभ – दिवाळी, अक्षय तृतीया यावेळी लोक जास्त सोनं खरेदी करतात.
- लग्नाचा हंगाम – भारतात लग्नात दागिने घेण्याची परंपरा आहे.
- शेती उत्पादन – चांगला पाऊस आणि चांगलं पीक झालं, तर ग्रामीण भागात सोनं खरेदी वाढते.
- सरकारचं धोरण – सरकारने आयात शुल्क वाढवलं तर सोनं महाग होतं.
तज्ज्ञांचं मत काय आहे?
सोन्याच्या भावावर प्रत्येकाचं वेगळं मत असतं:
- काही तज्ज्ञ म्हणतात की सध्या महागाई जास्त आहे, त्यामुळे सोन्याच्या किमती कमी होणार नाहीत.
- भारतात लग्नं आणि सण कायम असतात, त्यामुळे मागणी टिकून राहते.
- काही विश्लेषक म्हणतात की 3,000 डॉलर ही किंमत एक प्रकारची मर्यादा असू शकते. यापेक्षा खाली जाणं कठीण आहे.
गुंतवणूकदारांनी काय करावं?
सोन्यात गुंतवणूक करताना पुढील गोष्टी लक्षात ठेवा:
- हळूहळू गुंतवणूक करा – एकदम सगळे पैसे गुंतवू नका. थोडे थोडे गुंतवा.
- किंमती पाहून निर्णय घ्या – सोन्याच्या किमती कमी होतात की नाही, ते पाहा.
- लांब पल्ल्याचा विचार करा – त्वरित नफा न पाहता, भविष्यासाठी गुंतवणूक करा.
- फक्त सोन्यावर विसंबू नका – इतर गोष्टींमध्येही गुंतवणूक करा.
सोन्यात गुंतवणुकीचे प्रकार
सोनं विकत घेण्यासाठी अनेक मार्ग आहेत:
- दागिने किंवा नाणी – प्रत्यक्ष सोनं मिळतं, पण त्याची काळजी घ्यावी लागते.
- सोने ईटीएफ (ETF) – ऑनलाइन खरेदी करता येते, पण घरात सोनं नसतं.
- सॉव्हरेन गोल्ड बाँड – सरकारकडून मिळतं. व्याजही मिळतं, पण काही वर्षांपर्यंत विकता येत नाही.
- डिजिटल गोल्ड – इंटरनेटवर छोट्या रकमेने गुंतवणूक करता येते.
शेवटची महत्त्वाची गोष्ट
सोन्यात गुंतवणूक करताना नेहमी विचारपूर्वक निर्णय घ्या. कुठल्याही अफवांवर किंवा अंदाजांवर विसंबू नका. स्वतःची आर्थिक स्थिती बघा. गरज असल्यास एखाद्या तज्ञाचा सल्ला घ्या.
भारतात सोनं फक्त पैसा नाही, तर आपली परंपरा आणि भावनांचं प्रतीक आहे. त्यामुळे सोन्याच्या किमती वाढत-घटत राहतील, पण लोकांची त्याची गरज कमी होणार नाही.
ही माहिती वेगवेगळ्या स्त्रोतांवरून घेण्यात आली आहे. कोणतीही गुंतवणूक करताना स्वतः अभ्यास करा आणि विश्वासार्ह सल्लागाराचा सल्ला घ्या.