सध्या राज्यात सोयाबीनचे दर खूप वाढले आहेत. काही ठिकाणी 1 क्विंटल सोयाबीनला 4200 रुपये भाव मिळतो आहे. काही तज्ञ लोक सांगत आहेत की सोयाबीनची मागणी जास्त असल्यामुळे हा दर 6000 रुपयांपर्यंत जाऊ शकतो.
पण हे दर का वाढत आहेत? आणि शेतकऱ्यांना याचा फायदा होतोय का? हे समजून घेणं गरजेचं आहे.
बाजारात काय चाललंय?
- काही कंपन्या सोयाबीन 4450 ते 4500 रुपये दराने खरेदी करत आहेत.
- पण सामान्य बाजारात हा दर 4100 ते 4300 रुपये इतकाच आहे.
- काही जिल्ह्यांमध्ये तर फक्त 3600 रुपयेच मिळत आहेत, तर काही ठिकाणी 4892 रुपयेही मिळतात.
हे पाहून लक्षात येतं की प्रत्येक ठिकाणी वेगळे दर आहेत. त्यामुळे शेतकऱ्यांना गोंधळ होतो आहे आणि काही वेळा नुकसानही होते.
सरकार काय करतंय?
सरकार शेतकऱ्यांकडून ठराविक भावाने (हमीभावाने) सोयाबीन खरेदी करत आहे. पण ही खरेदी खूप हळू चालते आहे. त्यामुळे बाजारात भाव खाली येतो. शेतकऱ्यांचं म्हणणं आहे की सरकारने लवकर खरेदी केली तर त्यांना चांगले पैसे मिळतील.
बाहेरच्या देशांचा परिणाम
जगात सुद्धा सोयाबीनचे दर वाढत आहेत. आंतरराष्ट्रीय बाजारात 1 बुशेल (अमेरिकेत वापरली जाणारी मोजमाप एकक) सोयाबीनचा दर 9.75 डॉलर झाला आहे. त्यामुळे भारतातही भविष्यात दर वाढू शकतात.
वेगवेगळ्या जिल्ह्यांमधले दर
- अकोला – 3400 ते 4125 रुपये
- अमरावती – 3850 ते 4075 रुपये
- बुलढाणा – 3775 ते 4510 रुपये
या दरांमध्ये फरक पिकाच्या प्रकारावर आणि हवामानावर अवलंबून असतो.
पुढे काय होईल?
तज्ञ लोक सांगतात की सोयाबीनचे दर अजून वाढू शकतात. कारण –
- देशात मागणी जास्त आहे,
- हवामान वेगळं होतंय,
- सरकार खरेदी करतंय,
- आणि दुसऱ्या देशातही दर वाढत आहेत.
शेतकऱ्यांनी काय करावं?
- बाजारावर लक्ष ठेवा: दर वाढले की योग्य वेळी विक्री करा.
- साठवणूक करा: पिक खराब होऊ नये म्हणून गोडाऊन किंवा थंड कोठी (शीतगृह) वापरा.
- वेळ विचारात घ्या: जास्त मागणी असताना विक्री करा म्हणजे जास्त पैसे मिळतात.
- थेट विक्री करा: दलालांऐवजी थेट कंपन्यांना पिक द्या म्हणजे नफा जास्त मिळतो.
शेतकऱ्यांनी बाजाराची माहिती घेऊनच निर्णय घ्यावा. जर योग्य वेळी आणि योग्य ठिकाणी विक्री केली, तर जास्त पैसे मिळू शकतात. तुमच्या मेहनतीचं योग्य फळ मिळालं पाहिजे – हेच या माहितीचं उद्दिष्ट आहे.